Fizahan-teny

Ohabolana : adala

Ohabolana 1Adaladala nahazo vorona : ny volom-bodiny no nongotany, fa tsy ny elany, koa lasa izy. [2.974 #248, 2.653]
Adala nahazo vorona : ny volom-bodiny no nongotany, fa tsy ny elany, koa lasa izy. [2.415 #2054]
Dikanteny frantsayImbécile qui a pris un oiseau : il lui a enlevé les plumes de la queue au lieu des ailes, et l'oiseau s' est échappé. [2.415 #2054]
Oiseau aux mains d’un insensé : il lui coupe la queue et non les ailes, ce qui lui permet de s’enfuir. [2.974 #248]
Fanazavana frantsaySe disait des maladroits qui faisaient au rebours les choses qu' on leur disait de faire. [2.415 #2054]

Ohabolana 2Adala hianao, raha anarina tsy zaka. [2.415 #6466]
Dikanteny frantsayTu es insensé, si tu restes incorrigible et ne supportes pas les observations. [2.415 #6466]

Ohabolana 3Adala izay mandany miohatra noho ny miditra. [2.415]
Dikanteny frantsayInsensés ceux dont les dépenses dépassent les recettes. [2.415 #2340]

Ohabolana 4Adala misikidy an-tranon-drafy, ka ny hafenina no nasehony. [2.415 #2053]
Toy ilay adala nisikidy an-tranon-drafy, ka ny afenina no aseho aloha. [2.558]
Toy ny adala misikidy an-tranon-drafy : ny kilema miafina ka asehoseho. [2.415 #2118, 2.653]
Dikanteny frantsayC' est comme l' imbécile qui consulte les sikidy sur l' avenir, dans la maison de son rival : il dévoile les défauts cachés. [2.415 #2118]
Imbécile qui va faire la divination par les sikidy dans la maison de son rival, et ce qu' il faudrait cacher, il le montre. [2.415 #2053]
Fanazavana frantsaySe disait de ceux qui parlaient trop ouvertement de leurs affaires. [2.415 #2118]
Se disait des gens de peu de portée qui révélaient toutes leurs affaires. [2.415 #2053]

Ohabolana 5Adalan-kaotra ka zary hazaka. [2.415]
Adalan-katina, ka zary hazaka. [2.165 #1992, 2.653 #7, 2.415]
Dikanteny frantsayA force d' aimer à se gratter on finit par se faire une plaie. [2.415 #1554]
Qui gratte toujours sa gale a bientôt un eczéma. [2.165]
Fanazavana frantsayFaire empirer son mal. [2.165]
Se disait des plaisirs pris par les jeunes gens et qui finissent mal. [2.415 #1554]

Ohabolana 6Adala nomen-tanan' ondry: na hosoloana hofany aza tsy mety. [1.1 #21]
Zaza nomen-tanan' ondry ka na soloana hofany aza tsy mety. [2.558]
Zaza nomen-tanan’ ondry: raha soloan-kofany aza tsy mety. [2.415 #1553, 2.653 #3780]
Fanazavana malagasyEnti-milaza ireo miraikitra amin' ny tiany na ny heviny ka tsy azo ahodin-doha na zavatra tsara sy marina aza no atolotra azy. [1.1 #21]
Dikanteny frantsayEnfant auquel on a donné une patte de mouton : si on lui donne la queue à la place de la patte, il ne veut pas. [2.415 #1553]
Fanazavana frantsayL' enfant ne connaît pas ses intérêts, mais cherche ce qui l' amuse : la queue vaut mieux que la patte. Sens plus général : préférer une chose insignifiante à une autre qui a de la valeur. [2.415 #1553]

Ohabolana 7Adala toa zokim-bomanga : ny lehibe indray no hosenan-davenona. [2.415 #2055, 2.653 #1]
Adala toa zokim-bomanga : ny lehibe indray no milatsaka ao am-patana. [2.415 #2055]
Adala toy ny zokim-bomanga, ka ny lehibe indray no hosenan-davenona. [2.165 #1629]
Zokim-bomanga: ny lehibe indray no milatsaka am-patana. [2.653 #3787]
Dikanteny frantsayBête comme les grosses patates : les plus grosses seront mises sous la cendre pour être cuites et mangées. [2.415 #2055]
Bêtes comme les grosses patates, car ce sont elles qu' on recouvre de cendres. [2.165]
Fanazavana frantsayOn cuit les petites patates dans la marmite, mais les grandes dans les braises, où elles se couvrent de cendres. [2.165]
Se disait des personnes qui ne savaient pas se respecter. [2.415 #2055]

Ohabolana 8Adala vady reny anaka ka mirakitra amin-karon-doa-body. [1.1 #21]
Adala vady renianaka, ka mirakitra an-karon-doa-body. [2.415 #1252, 2.653 #2]
Aza mirakitra an-karon-doa-body. [2.165 #788, 2.415 #2354, 2.558 #784, 2.653 #630, 2.974 #216]
Fanazavana malagasyEntimilaza ireo manambady vehivavy fatra-piroborobo ka na mitahiry sy manangona ohatrinona aza, lany tsisy mijanona ny vidin-kasasarana. [1.1 #21]
Dikanteny frantsayAvoir une femme qui est une mère de famille peu sage, c' est amasser dans un panier percé. [2.415 #1252]
Ce n' est pas dans un panier percé qu' il faut mettre un trésor. [2.165]
L' homme dont la femme est dépensière ou dont les serviteurs sont voleurs, amasse dans un panier percé. [2.415 #1302]
Ne mettez pas votre argent dans un panier percé. [2.415 #2354]
Ne pas thésauriser dans un sac percé. [2.974 #216]
Fanazavana frantsaySe disait de ceux qui dépensent follement leurs biens. [2.415 #2354]

Ohabolana 9Ady amin' adala, ka ny handry no miala. [2.165]
Ady amin’ adala : ny manam-panahy ihany no mandefitra. [2.653]
Ady amin’ adala : ny manam-panahy ihany no miala. [2.653]
Ady amin’ adala : ny manam-panahy no mandefitra. [1.1 #21]
Fanazavana malagasytsy tokony hiala-bara-tena sy handany andro foana hiady amin'ny kely saina ny olon-kendry, fa hihataka amim-pandeferana. [1.1 #21]
Dikanteny frantsayDans une dispute avec un imbécile, c' est l' homme sensé qui se retire. [2.165]

Ohabolana 10Akory ity adala miara-monina amin-kendry ! [2.415 #2058, 2.165]
Akory ity adala miara-monina amin' ny hendry. [2.558 #93]
Dikanteny frantsayQu' est-ce que cet ignorant demeurant avec les sages! [2.165 #1646]
Qu'est-ce que cet insensé qui est avec les sages ! [2.415 #2058]

Ohabolana 11Aleo adala tena toy izay adala renianaka. [2.165]
Aleo adala tena, toy izay adala vady renianaka. [2.415 #2059]
Dikanteny frantsayIl vaut mieux que ce soit vous qui soyez fou plutôt que votre femme, la mère de vos enfants. [2.415 #2059]
Il vaut mieux que ce soit vous qui soyez imbécile, plutôt que votre femme, la mère de vos enfants. [2.165]

Ohabolana 12Aleo homam-boatavo mahamay sa aleo adala havana? [2.415 #1050]
Dikanteny frantsayLequel est préférable : manger une citrouille brûlante ou avoir des parents insensés? [2.415 #1050]
Fanazavana frantsaySe disait des parents qui créaient des ennuis par leur conduite. [2.415 #1050]

Ohabolana 13Aleo lahy adala zanaka lahimatoa toy izay adala loholona. [2.415 #275]
Dikanteny frantsayMieux vaut un fils aîné insensé que des chefs insensés. [2.415 #275]
Fanazavana frantsayParoles du roi Andrianampoinimerina : un fils aîné insensé peut être rejeté, tandis que des chefs insensés conduisent le royaume à la ruine. [2.415 #275]

Ohabolana 14Andry ombin' Ifiringa adala, ka ny aloha voatora-tandroka, ary ny aoriana voafola-drambo. [2.165]
Andry ombin' Ifiringa adala, ny aloha voatoran-tandroka, ny aoriana voafola-drambo. [2.558]
Dikanteny frantsayFiringa le sot (ou le cruel) gardant les bœufs: il lance des pierres aux cornes de ceux qui vont devant, et il tord la queue de ceux qui vont derrière. [2.165]
Fanazavana frantsayCe n' est pas ainsi qu' il faut traiter les bœufs. [2.165]

Ohabolana 15Atao adala ka tezitra: vary misy ro ka haronina, sisan' Idalo ka hanina. [1.1]
Atao adala ka tezitra: vary misy ro ka haronina, sisan' ny Idalo ka hanina. [2.165 #1652]
Atao adala ka tezitra, vary misy ro ka haronina, tanan-tsy mioza ka enti-mitsabaka. [2.653 #291]
Atao ho adala ka tezitra, nefa vary misy ro ka haronina, sisan' Idalo ka hanina. [2.415 #2060]
Atao ho adala ka tezitra, nefa vary misy ro ka haronina, tanan-tsy mioza ka enti-mitsabaka. [2.415 #2060]
Fanazavana malagasyEnti-milaza olona tezitra raha atao hoe adala, kanefa ny toetra amam-pombany rehetra mitory toetran' olona adala. [1.1]
Dikanteny frantsayIl s' irrite de ce qu' on le traite de sot, et cependant il met la main dans le riz cuit avec de la sauce, il la plonge sans s' être lavé et il mange les restes d'Idalo. [2.415 #2060]
On le traite d' imbécile et il se fâche: pourtant il prend avec la main du riz sur lequel on a mis de la sauce, et il mange les restes d' Idalo (nom de quelqu' un de malpropre, très probablement). [2.165]
Fanazavana frantsaySe disait de ceux qui protestent contre ce qu' on dit d' eux et qui cependant, par leur conduite, montrent la vérité de ce qui est allégué contre eux. [2.415 #2060]

Ohabolana 16Atodiakohon-dRenifiankinana : nakotri-behivavy, noraisin-dehilahy, ka alao fa adala tompo. [2.415 #753, 2.165]
Aza atao atodiakohon-dRenifiankinana, nakotri-behivavy, noraisin-dehilahy. [2.558 #30]
Dikanteny frantsayLes oeufs de poule de Renifiankinana: une femme (celle que l' on vient de nommer) les a mis couver, un homme s' en est emparé, donc prenez-les, car leur propriétaire est imbécile. [2.165]
Oeufs de poule de Renifiankinana : c' est une femme qui les a fait couver, un homme s' en est emparé ; prenez-les donc puisque la propriétaire est assez sotte pour ne pas les défendre. [2.415]
Fanazavana frantsayElle est impuissante à faire respecter son bien, donc il ne faut pas se gêner, puisqu' il n' y a rien à craindre. [2.165]

Ohabolana 17Aza adala lava ohatra ny valalanamboa : mandrak' antitra ka mitsipika ihany. [2.558 #362]
Aza adala lava toa valalan' amboa : mandrak' antitra mitsambikimbikina ihany. [2.415 #2062, 2.653]
Dikanteny frantsayNe soyez pas toujours sot, comme les sauterelles de chiens qui ne font que sautiller jusqu' à la vieillesse. [2.415 #2062]
Fanazavana frantsaySe disait des lourdauds. [2.415 #2062]

Ohabolana 18Aza atao andry ombin' ilay adala, ka ny aloha voatora-tandroka, ary ny aoriana voafola-drambo ; fa ataovy andry ombin' ilay mora, ka ny aloha voakahankahana, ny aoriana voasafosafo. [2.415]
Aza atao andri-ombin’ ilay adala, ka ny aloha voa-tora-tandroka, ary ny aoriana voahavokavoka ; fa ataovy andry ombin’ ilay mora, ka ny aloha voakahankahana, ny aoriana voasafosafo. [2.653 #336, 2.415]
Dikanteny frantsayNe gardez pas les boeufs comme ce sot qui lance des pierres aux comes de ceux qui sont devant et frappe ceux qui sont derrière ; mais imitez la douceur de celui qui appelle ceux qui vont trop vite et caresse ceux qui sont derrière. [2.415]
Fanazavana frantsaySe disait de la manière de traiter et de conduire les gens : il ne faut pas les traiter avec méchanceté. [2.415 #2064]

Ohabolana 19Aza atao taria azon' adala. [2.558 #416, 2.653 #366, 2.165]
Aza taria azon' adala, ka resahina isak' izay mihetsika. [2.558 #811]
Manao taria azon' adala. [2.415 #2086]
Manao teny azon' adala. [2.415 #2086]
Dikanteny frantsayCelui qui redit toujours la même chose, est comme l' imbécile qui ayant entendu un mot, le répète. [2.415 #2086]
Ne faites pas comme un imbécile ayant entendu une conversation (il s' en va répéter partout ce qu' il a entendu). [2.165]

Ohabolana 20Aza mamoky ny adala. [2.415 #2065]
Dikanteny frantsayN' encouragez pas les insensés dans leurs errements. [2.415 #2065]
Fanazavana frantsayParoles dites par Andrianampoinimerina aux chefs, pour leur recommander de se montrer les conseillers du peuple et de ne pas fomenter de révoltes. On les disait de ceux qui abusaient les simples. [2.415 #2065]

Ohabolana 21Aza manao mpamosavy loholona mody adala. [2.415 #4911]
Dikanteny frantsayNe faites pas comme le sorcier, chef du village, qui fait semblant de ne pas connaître, lorsqu' il est interrogé sur les sorciers. [2.415 #4911]

Ohabolana 22Aza manao resaky ny mpantsaka : lany enti-mandroso fa tsy misy ho enti-miverina. [2.558]
Aza manao tafan’ ny mpantsaka: lany enti-mandroso ihany, fa tsy hisy ho enti-miverina. [2.653]
Aza manao tafasirin' ny mpantsaka, ka ny lasa ihany no averimberina. [2.653]
Aza manao tafasirin' ny mpantsaka : ny teo ihany no averimberina. [2.558]
Tafasirin' adala, ka ny lasa ihany no averimberina. [2.165 #1631, 2.558 #3963]
Tafasirin' adala : ny lasa ihany no averimberina. [2.415 #2112, 2.653]
Tafasirin' ny mpantsaka : ny lasa ihany no averimberina. [2.415 #2112, 2.653]
Dikanteny frantsayConversations de sots ou de porteuses d' eau : c' est sans cesse la répétition de ce qui a été déjà dit. [2.415 #2112]
La conversation d' un nigaud, il répète toujours les mêmes choses. [2.165]
Fanazavana frantsaySe disait des redites perpétuelles. [2.415 #2112]

Ohabolana 23Aza manao vorona azon' adala; ka na tsy maty aza, mifohafoha volo. [2.165 #436]
Vorona azon' adala, ka raha tsy maty aza, mararirary. [2.415 #2126]
Vorona azon' adala, ka raha tsy maty aza, mifohafoha volo. [2.415 #2126]
Vorona azon’ adala: na tsy maty aza, mifohafoha volo. [2.558 #5038, 2.653 #3742]
Vorona azon' adala: raha tsy maty aza mifohafoha volo. [1.1]
Vorona azon' ankizy : raha tsy maty aza, mifohafoha volo. [2.415 #1548]
Fanazavana malagasyEnti-milaza ny zavadoza mihatra amin' ny osa raha eo an-tanan' ny fohy saina sy ny tsy hendry. [1.1]
Zavatra mby an-tanan' ny olona tsy misy fisainana: raha tsy simba tanteraka, manahirana vao azo ampiasaina. [1.1]
Dikanteny frantsayL'oiseau pris par les sots a les plumes droites, s'il n'est pas mort. [1.3]
Ne le traitez pas comme un oiseau pris par un nigaud: s' il n' est pas mort, il en est bien près (litt. il a les plumes toutes hérissées). [2.165]
Oiseau pris par les enfants : alors même qu' il n' est pas mort, tout son plumage est hérissé. [2.415 #1548]
Quand un sot prend un oiseau, il s' en amuse tout le jour sans le laisser reposer : si l' oiseau n'en meurt pas, il en est bien malade et tout ébouriffé. [2.415 #2126]
Fanazavana frantsayLes enfants abîment tout : ainsi à force de toucher et retoucher un objet on finit par l' abîmer ; on disait ce proverbe par moquerie de ceux qui répétaient toujours les mêmes mots dans un discours. [2.415 #1548]
Les sots abîment les objets qu'on met entre leurs mains. [1.3]
Se disait des paroles entendues par les sots indiscrets et bavards ; ils les colportent tout le jour. [2.415 #2126]

Ohabolana 24Aza manome fo ny adala. [2.415 #349]
Dikanteny frantsayNe donnez pas du coeur et de l' audace aux insensés pour les exciter à la désobéissance. [2.415]
Fanazavana frantsayParoles de discours royal. [2.415 #349]

Ohabolana 25Be tsy adala hoatry ny amboan' Avaradrano. [2.415 #2075]
Dikanteny frantsayMaladroit et lourdaud comme les chiens d' Avaradrano au nord de l'Imerina. [2.415 #2075]

Ohabolana 26Bibilava nitera-pahafito, ka izay adala no toa an-drainy. [2.558]

Ohabolana 27Farihy maty mamba ka irobohan' ny adala rehetra. [2.558 #1125]
Farihy maty mamba, ka itsobohan’ ny adala rehetra. [2.653 #938]

Ohabolana 28Fotsimbary tsy ilaozan' akatatra (akotry) ary lohan' omby tsy ilaozan-delany. [2.558 #1203]
Fotsimbary tsy ilaozan’ akatatra ; lohan’ omby tsy ilaozan-delany. [2.653 #991]
Fotsimbary tsy ilaozan' akatatra, lohan' omby tsy ilaozan-delany, teny maro tsy ilaozan' ny ota. [2.415]
Fotsimbary tsy ilaozan' akatatra, tanàna tsy ilaozan' adala. [1.1 #42]
Ny vary tsy ilaozan' akatatra, tanàna tsy ilaozan' adala. [1.1]
Fanazavana malagasyNa aiza na aiza tsy maintsy ahitana olona hafahafa miavaka amin' ny maro ihany. [1.1 #42]
Tsy maintsy misy tsininy kely fa tsy tsara tanteraka akory. [1.1]
Dikanteny frantsayDans du riz blanc, il reste toujours des grains non décortiqués; dans une tête de boeuf, il y a toujours une langue ; dans un long discours il y a toujours quelques fautes. [2.415]
Fanazavana frantsayIl ne faut pas demander l' impossible. [2.415 #5752]

Ohabolana 29Hay adala manenjika adala, ka ifanenjehana koa avy eo. [2.558 #1290]

Ohabolana 30Hendry miady amin’ adala : havazinana no hita. [2.653 #1050]
Hendry miady amin' adala, ka havizanana no hita. [2.165 #331]
Hendry miady amin' adala ka havizanana no vokany. [2.558]
Miady amin' andevo, ka havizanana no hita. [2.165 #1555]
Miady amin' ny adala, ka havizanana no hita. [1.3 #821]
Dikanteny frantsayCelui qui se dispute avec un imbécile, ne trouve que la honte et le déshoneur. [1.3 #821]
En se querellant avec un esclave, on ne récolte que de la honte. [2.165]
Un homme sensé se disputant avec un imbécile: il ne récoltera que la honte. [2.165]

Ohabolana 31Ibado adala, asai-mitampody vao mody mandry. [2.558 #1390]
Ibado adala: asaina mitampody izy vao mody mandry. [2.165]
Dikanteny frantsayIbado le stupide: on lui dit d' aller (quelque part) et de revenir le même jour, et il passe la nuit là-bas. [2.165]

Ohabolana 32Ibango aza adala: izay manendry azy dia tendreny. [2.165]
Ibango aza adala, izay manendry azy mba tendreny. [2.415 #2034, 2.653 #1105]
Ibango aza adala : izay manendry mba tendreny koa. [2.558 #1391]
Dikanteny frantsayIbango est folle, la pauvre : ceux qui la désignent comme telle, elle les montre aussi du doigt. [2.415 #2034]
Même Ibango le sot touche ceux qui le touchent. [2.165]
Fanazavana frantsayEt combien plus ceux qui ne sont pas sots rendent-ils les coups! [2.165]
Il ne faut pas en vouloir à une folle. [2.415 #2034]

Ohabolana 33Ilay kamo mivady : ny lahy matory maraina, ny vavy manao be fahandro, ka tafaray samy adala. [2.558 #1400]
Ilay kamo mivady : ny lahy matory maraina, ny vavy manao be fahandro : tafahaona ny adala roa. [2.653 #1114, 2.415]
Dikanteny frantsayMariage de paresseux : l'homme se lève tard, la femme dépense beaucoup pour la nourriture ; deux sots qui se sont unis. [2.415]
Fanazavana frantsayUnion de paresseux conduit à la misère. [2.415 #1196]

Ohabolana 34Ilay manafina ala fady, ka fosain' ny bodo sy adala. [2.558 #1407]

Ohabolana 35Izay adala no toa an-drainy. [2.558]
Izay adala no toa an-drainy aman-dreniny. [2.415 #2079]
Izay adala no toa an-dreniny. [2.558]
Dikanteny frantsayCeux qui ne sont que comme leurs pères et mères, ce sont les sots. [2.415 #2079]
Fanazavana frantsayIl faut progresser et dépasser les parents. [2.415 #2079]

Ohabolana 36Izay hendry no Rangahy, fa ny adala, Ilailoza. [2.558 #1485]

Ohabolana 37Izay tia, resy ; izay manina, adala. [2.415]
Ny tia, resy ; ny manim-boafady. [2.558 #3298, 2.415, 1.1]
Fanazavana malagasyEnti-milaza ny fandeferana lehibe ananan' ny efa tia, ka tsy sahy mamalivaly na manohitra firy. [1.1]
Dikanteny frantsayAimer, c' est être vaincu ; regretter, c' est être fou ou déshonoré. [2.415 #5094]

Ohabolana 38Mahadidy maso mpanandro ary manoto azy milaza, fa mamitaka ny adala, ka aza manandro foana. [2.415 #127]
Dikanteny frantsayRendre chassieux les astrologues trompeurs et les broyer quand ils prédisent, car ils trompent les simples : ils ne doivent pas parler à la légère. [2.415 #127]
Fanazavana frantsayCe proverbe montre le caractère sacré de la divination par les astres. [2.415]

Ohabolana 39Manafatra ny hendry : ny anao tsy misy amelany, ary ny azy hanampy ny anao ; manafatra ny adala : ny anao amelany, ary ny azy tsy ataony. [2.415 #3404]
Dikanteny frantsayConfiez une mission à un homme sage : il n' omettra rien du vôtre et ajoutera du sien ; confiez-la à un sot : il n' a rien à mettre du sien et il retranchera du vôtre. [2.415 #3404]

Ohabolana 40Manana ny adala mahatezi-tarehy. [2.165 #1642]
Ny adala mahatezi-tarehy. [2.415 #2097]
Dikanteny frantsayAvoir des sots chez soi fait prendre un visage irrité. [2.165]
Les sots font prendre un visage irrité. [2.415 #2097]

Ohabolana 41Manandrify hoatry ny tenin' adala. [2.415 #4765]
Manandrifindrify ohatra ny tenin' adala. [2.165]
Dikanteny frantsayQui tombe juste quelquefois comme les paroles d' un imbécile. [2.165]
Tomber juste parfois comme les paroles d' un sot. [2.415 #4765]

Ohabolana 42Manasa ny be kibo, ka ny vary no lany ; mananatra ny adala, ka ny vava no vizana. [2.165 #1595, 2.415 #6474, 2.558 #137]
Dikanteny frantsayInvitez un grand mangeur, et il vous consommera tout votre riz; reprenez un sot, et vous vous fatiguerez la bouche. [2.165 #1595]
Si on invite un gros mangeur, il mange beaucoup de riz, si on reprend un sot, on se fatigue la bouche. [2.415 #6474]

Ohabolana 43Miady amin' ny vazina ka vazina koa, miady amin' adala ka sahala ihany. [2.558 #2231]

Ohabolana 44Mizara be mahahendry, mizara kely maha-adala (ahazoana tsiny). [2.558 #2531]
Mizara be mahahendry, mizara kely mahadala, mandidy taolana mahadombo antsy. [2.165 #1621, 2.415 #3207]
Dikanteny frantsayCelui qui distribue beaucoup est appelé sage, celui qui distribue peu est appelé sot ; couper un os avec un couteau émousse le couteau. [2.415 #3207]
Quand on distribue beaucoup, on est traité de sage; quand on distribue peu, on est traité de sot; couper un os avec un couteau émousse ce dernier. [2.165]
Fanazavana frantsayIl ne faut pas être chiche. [2.415 #3207]

Ohabolana 45Mody adala, ohatra ny jiolahy homana anana. [2.653]
Mody adala ohatra ny jiolahy homan' anana. [2.558]

Ohabolana 46Na adala aza ny manina, dia ny tompom-bady ve no hafarana? [2.558 #2640]

Ohabolana 47Nananatra an' Andriamatoa adala, ka Ifaralahy no nandatsaka am-po. [2.558 #2740]
Nananatra an' Andriamatoa adala, ka Rafaralahy no mandatsaka am-po. [2.415 #6480]
Nananatra an’ Andriamatoa adala, ka Rafaralahy no nandatsaka am-po. [2.653]
Dikanteny frantsayOn a fait des réprimandes à Andriamatoa, l' aîné des garçons qui est un étourdi, et c' est Rafaralahy, le plus jeune, qui grave tout cela dans son coeur et en profite. [2.415]

Ohabolana 48Ny adala no manitsa-Bazimba, ka ny lehibe no aolanolany. [2.165 #61, 2.415 #2098, 2.558 #183]
Dikanteny frantsayLes fous marchent sur les lieux hantés par les Vazimba, et ce sont les grands qui sont punis. [2.415 #2098]
Les imbéciles marchent sur les (tombeaux des) Vazimba, mais ce sont les grands qui sont punis. [2.165]
Fanazavana frantsayPayer pour d' autres. [2.415 #2098]

Ohabolana 49Ny adala tsy mahalala ny tsy misy, fa ny hamoronana ihany no fantany. [2.165 #1641]
Ny adala tsy mahalala tsy misy, fa ny hamoronana ihany no fantany. [2.415 #2099, 2.653]
Dikanteny frantsayLes enfants et les insensés ne connaissent pas le : il n' y en a pas ; mais ils ne savent que demander qu' on en fasse. [2.415 #2099]
Les nigauds ne peuvent pas comprendre qu' une certaine chose manque, tout ce qu' ils savent c' est qu' on devrait en faire (avec rien). [2.165]
Fanazavana frantsayComme des enfants réclamant quelque chose qu' on n' a pas ou qui n' existe pas. [2.165]

Ohabolana 50Ny adala tsy mahalala tsy misy no sady tsy mahay mantorona rahateo. [2.558 #185]

Ohabolana 51Ny adala tsy misy, fa ny ondranondranana no be. [2.415 #2043, 2.653 #2121]
Ny adala tsy misy fa ny ondranondranana no betsaka. [2.558 #2820]
Dikanteny frantsayIl n' y a pas de fous mais beaucoup de toqués. [2.415 #2043]

Ohabolana 52Ny anaran' alika no miarak' adala ; fa ny olona tsy tokony hiarak' adala. [2.165 #1625, 2.415 #2100]
Ny anaran' alika no misy miarak' adala, ka tsy tokony hiaraka adala. [2.558 #2870]
Dikanteny frantsayLes noms de chien son tous ensemble stupides; mais il ne faut pas que les gens soient tous ensemble stupides. [2.165 #1625]
Tous ensemble les noms de chiens sont stupides, mais il ne faut pas que les gens soient tous ensemble stupides. [2.415 #2100]

Ohabolana 53Ny handry mody voky, fa ny adala homana ihany. [2.165]
Dikanteny frantsayLes intelligents font semblant d' avoir assez, mais les nigauds continuent à manger. [2.165]

Ohabolana 54Ny mioty manta no leony, ny tsy mahandry masaka no adala. [2.558 #202]

Ohabolana 55Ny mitohy fangoka adala, fa ny mandova toa hendry. [2.165 #1622, 2.415 #3181, 2.558 #3152]
Dikanteny frantsayCeux qui ramassent et ajoutent les uns aux autres les bouts non tissés des étoffes, sont sots ; mais ceux qui héritent, paraissent sages. [2.415 #3181]
Ceux qui ramassent, pour les ajouter les uns aux autres, les bouts non tissés que l' on enlève des étoffes, sont sots, mais ceux qui héritent paraissent intelligents. [2.165]

Ohabolana 56Ny omby jamba, ny tevan-dalina, ny mpandroaka adala, ka any an-kady no farany. [2.558 #3191]

Ohabolana 57Ny ravaka tsy manendrika ny adala. [2.415 #2453]
Dikanteny frantsayLa parure n' embellit pas les sots. [2.415 #2453]

Ohabolana 58Ny taolana mahajamba ny alika, ny hena mahajamba ny adala, ny vola mahajamba ny hendry. [2.415 #2229]
Dikanteny frantsayUn os aveugle un chien, un morceau de viande aveugle et passionne les sots, l' argent aveugle et passionne les gens sages. [2.415 #2229]
Fanazavana frantsayOn est prêt à toutes les folies pour acquérir les richesses. [2.415 #2229]

Ohabolana 59Ny teny ratsy moramorain' ny adala, fa sarotsarotin' ny hendry. [2.558 #3284, 2.653 #2447]

Ohabolana 60Ny tery toa adala ary ny malalaka toa hendry. [2.558 #3296]

Ohabolana 61Ny tsora-kazo dia efa voatokana rahateo ho amin' ny lamosin' ny adala. [2.415 #2105]
Dikanteny frantsayLa verge est préparée pour le dos du sot. [2.415 #2105]
Fanazavana frantsayLe sens est qu' il y a des gens qu'il faut punir. [2.415 #2105]

Ohabolana 62Ny voa tsy hendry, ny azony adala. [2.415 #2045, 2.653 #2482]
Dikanteny frantsayCelui qui est atteint par le malheur n' est pas sage, celui qui est saisi par l' adversité est un fou. [2.415 #2045]
Fanazavana frantsayAinsi jugeaient les Malgaches. [2.415 #2045]

Ohabolana 63Ny voninahitra tsy mendriky ny adala. [2.415 #2107]
Dikanteny frantsayLa gloire et les honneurs ne conviennent pas aux sots. [2.415 #2107]

Ohabolana 64Ny zaza hendry mahafaly ny rainy, ny zaza adala mampahory ny reniny. [2.415 #990]
Dikanteny frantsayL'enfant sage fait la joie de son père, l' enfant insensé fait la désolation de sa mère. [2.415 #990]

Ohabolana 65Raha adala loholona, adala vahoaka, raha hendry loholona, hendry vahoaka. [2.558 #3543]
Raha adala loholona, dia adala vahoaka. [2.165 #1638]
Raha adala loholona, dia adala vahoaka an-tanana. [2.653 #2633, 2.974 #277]
Raha adala loholona, dia adala vahoaka an-tanàna ; raha hendry loholona, dia hendry vahoaka an-tanàna. [2.415]
Raha hendry loholona, dia handry vahoaka. [2.165]
Raha hendry loholona, dia hendry vahoaka an-tanana. [2.653 #2652]
Dikanteny frantsayLes dirigeants insensés font les peuples insensés. [2.974 #277]
Quand les chefs sont insensés, le peuple aussi est insensé ; quand les chefs sont sages, le peuple est sage et prospère dans la ville. [2.415 #306]
Si les notables (ou les dirigeants) sont sages, le peuple l' est aussi. [2.165 #1639]
Si les notables sont sots, le peuple l' est également. [2.165]

Ohabolana 66Raha longo adala, izaho mba basy. [2.653, 2.558]

Ohabolana 67Raha mananatra ny adala, aleony matory toy izay mba hihaino ; ary raha mananatra ny hendry, ny ao an-tsaina be, ny an' olona alainy koa. [2.415 #6525, 2.653 #2687]
Dikanteny frantsayQuand on fait la leçon à un étourdi, il aime mieux dormir que d' écouter ; mais quand on fait la leçon à un sage, il a déjà bien des choses dans sa tête, et cependant il recueille encore ce qui lui vient des autres. [2.415 #6525]

Ohabolana 68Raha mandrivotra avy andrefana ny andro, hoy ny adala: manjaira sonina, fa ho avy ny valala. Hoy kosa ny anganongano: tampeno ny vava, fa tonga ny aretina. [2.165]

Ohabolana 69Rediredin' adala na misy azo raisina aza mivaona. [2.558 #3742]

Ohabolana 70Sabakaka miaraka aman-tsahona, ka ny lehibe no adala. [2.653 #2811]
Saobakaka miaraka aman-tsahona ka ny lehibe indray no adala. [2.558 #3836]
Saobakaka miaraka aman-tsahona, ny lehibe no adala. [2.415 #678]
Toy ny saobakaka miaraka aman-tsahona, ka ny lehibe no adala. [2.165]
Dikanteny frantsayComme un crapaud au milieu des grenouilles, c' est le plus grand qui est le plus bête. [2.165]
Lorsque les crapauds se mêlent aux grenouilles, ce sont les plus gros qui sont les imbéciles. [2.415 #678]
Fanazavana frantsayLes grands et les chefs se dégradent en se mêlant aux gens de basse condition ; on se servait aussi de ce proverbe pour dire la responsabilité des chefs dans la mauvaise conduite et les sottises de leurs subordonnés. [2.415 #678]
Parce que le crapaud est lourd d' apparence et ne coasse pas comme la grenouille. [2.165]

Ohabolana 71Sampin-kavia mahavery ny adala, saina tsy mionona mahalany harena. [2.558 #3825]

Ohabolana 72Soron' afon' adala, ka ny aloha tsy lany ka ny ato aoriana asesika ihany. [2.558 #3954]
Soron’ afon’ adala: ny eo tsy mbola lany, ka ny ato aoriana asesika ihany. [2.653]
Soron' afon' Ikala adala : ny aloha tsy levona, ny ato aoriana asesika ihany. [2.415 #2111]
Toy ny soron' afon' adala: ny aloha tsy levona, ny aoriana asesika ihany. [2.165 #1649, 2.653]
Toy ny soron' afon' adala : ny eo aloha tsy levona, ny ato aoriana asesika hameno fatana. [2.558 #4325]
Dikanteny frantsayAttiser le feu à la manière de la pauvre sotte : la paille ou le bois qu' elle a mis ne sont pas encore consumés et elle en met d' autres. [2.415 #2111]
Semblable à un nigaud qui conduit le feu (pour faire cuire le riz), la poignée (d' herbe sèche) qu' il vient d' y mettre n' est pas encore consumée qu' il en jette une autre (d' où gaspillage). [2.165]
Fanazavana frantsayCe proverbe était très usité et avait plusieurs sens : il se disait de ceux qui négligent le présent pour l' avenir, de ceux qui sont trop pressés, de ceux qui dépensent inutilement ; il se disait encore des gens obstinés qui ajoutent paroles sur paroles avant même d' avoir achevé les précédentes. [2.415 #2111]

Ohabolana 73Tanan' aolo tsy ilaozam-pandrotrarana ; hadivory tsy ilaozan' ambiaty ; teny maro tsy ilaozan' izay ota. [2.415 #4823, 2.165]
Tanàna haolo, tsy ilaozam-pandrotrarana, hadivory tsy ilaozan' ambiaty, teny maro tsy ilaozan-diso. [2.558]
Tendrombohitra tsy ilaozan' ambiaty, tanàna maro tsy ilaozan' adala, kabary be tsy ilaozan-diso. [2.653 #3072, 1.1]
Fanazavana malagasyEntina miala tsiny ka ilazana fa amin' ny zavatra maro atao tsy maintsy misy izay tsy metimety, misy kilemany. [1.1]
Dikanteny frantsayIl y a nécessairement du chiendent dans un village abandonné, et des buissons d' "ambiaty" dans le fossé circulaire, et des fautes dans beaucoup de paroles. [2.165]
Pas de village abandonné sans chiendent ; pas de fossé sans ambiaty ; pas de nombreuses paroles sans fautes. [2.415]

Ohabolana 74Tanàna tsy ilaozan' adala. [1.1]

Ohabolana 75Tantele afa-dimboke ka ilirañi ty adala. [1.68]
Tantele afa-dimboke ka ilirañi ty adala iaby. [1.68]
Dikanteny frantsayUne fois le pot de miel ouvert, tous les fous s'y précipitent. [1.68]

Ohabolana 76Tantely afa-drakotra, ka anjakan' ny adala. [2.415 #684]
Tantely afa-drakotra ka anjakan' ny adala rehetra. [2.165 #1738, 2.653 #3027]
Tantely afa-drakotra ka anjakan' ny bodo sy adala. [2.558 #4075, 1.1]
Tantely vaky sarona, ka anjakan' ny lalitra. [2.558 #4104]
Fanazavana malagasyIlazana zava-tsoa tsy misy mpiaro ka tonga baranahiny: samy mivantana ao daholo ny olon-drehetra. [1.1]
Dikanteny frantsayMiel sans couvercle : il est la proie de tout le monde, des enfants et des mouches. [2.415 #684]
Une fois qu' un pot de miel est découvert, tous les fous (c.à.d. les mouches) s' y précipitent. [2.165]
Fanazavana frantsaySe disait des royaumes, sociétés et familles mal administrées ; se disait aussi des biens abandonnés au gaspillage ; ou encore de ceux qui ne savaient pas remplir leurs charges ou faire leurs affaires. Andriamamilaza dit ce proverbe d' un des fils d' Andriambelomasina pour signifier qu'il était indigne de succéder à son père car sous son gouvernement le pays serait comme du miel dans une boîte ouverte. [2.415]
Se dit en parlant des choses de valeur qui, dès quelles ne sont plus bien gardées, sont exposées à être endommagées on perdues. [2.165]

Ohabolana 77Tantely notsabahim-boka ka tsy tia mbamin' ny adala. [2.415 #2024]
Dikanteny frantsayMiel dans lequel un lépreux a mis la main : les petits enfants eux-mêmes n' en veulent pas. [2.415 #2024]

Ohabolana 78Toy ny adala manihika: atao ambany, mitondra fotaka; atao ambony, mitondra volon-drano. [2.165]
Toy ny fanihik' adala : atao ambany, mitondra fotaka ; ambony, mitondra volon-drano. [2.415 #2119]
Dikanteny frantsayImbécile qui fait la pêche au panier : ou bien il va en bas et ramasse de la vase, ou bien il va en haut et ramène des herbes. [2.415 #2119]
Un imbécile qui pêche au panier: tantôt il l' enfonce trop et ramasse de la boue, tantôt il ne l' enfonce pas assez et attrape des herbes. [2.165]
Fanazavana frantsaySe disait des imbéciles qui ne font jamais rien de bien. [2.415 #2119]

Ohabolana 79Toy ny amboakely voakapoka ny adala, ka mitondra teny mivoaka. [2.558 #4256]

Ohabolana 80Tratrarin' ny soa vao miendrika adala, ambinina vao manary harena. [2.558 #4391]

Ohabolana 81Tsy adala monina Ankaratra aho ka tsy hahalala sahondra ho vaky. [2.558, 1.1]
Tsy adala monina Ankaratra, ka tsy hahalala sahondra ho vaky. [2.415 #2046, 2.653 #3333]
Fanazavana malagasyOlona mahalala ny ataoko aho. [1.1]
Dikanteny frantsayJe ne suis pas un insensé habitant la montagne Ankaratra pour ne pas connaître le bourgeon de l' aloès sur le point de s' épanouir. [2.415 #2046]

Ohabolana 82Tsy misy adala tahaka ny kisoa; nefa nony mivoaka, manao tondro-molotra. [2.558 #4700, 2.653 #3507]
Tsy misy adala tahaky ny kisoa ; nefa nony mivoaka, manao tondro molotra. [2.415 #598]
Dikanteny frantsayIl n' y a pas plus sot qu' un porc, et pourtant lorsqu' il sort, il fait des signes en allongeant les lèvres. [2.415 #598]
Fanazavana frantsayCe proverbe fait allusion à la vente perfide et rusée d'un esclave ou d' un homme libre, en l' indiquant des lèvres. [2.415 #598]

Ohabolana : adala

Ohabolana 1Hendry miady amin’ adala : havazinana no hita. [2.653 #1050]
Hendry miady amin' adala, ka havizanana no hita. [2.165 #331]
Hendry miady amin' adala ka havizanana no vokany. [2.558]
Miady amin' andevo, ka havizanana no hita. [2.165 #1555]
Miady amin' ny adala, ka havizanana no hita. [1.3 #821]
Dikanteny frantsayCelui qui se dispute avec un imbécile, ne trouve que la honte et le déshoneur. [1.3 #821]
En se querellant avec un esclave, on ne récolte que de la honte. [2.165]
Un homme sensé se disputant avec un imbécile: il ne récoltera que la honte. [2.165]

Fizahan-teny